لوکوربوزیه،

در فهمِ خانه ـ ماشین

,Le Corbusier

            To Comprehend House Machine

مقدمه

نوشتار پیش رو، صرفاً تلاشی ست برای شناخت بهتر نسبت به موضوعی خاص در حیطۀ معماری، و مدعی بر چیز دیگری نیست. موضوعی که شناخت نامناسب آن می تواند موجب نتیجه گیری های اشتباهی شود. همواره در فضای آموزشی، کلی گویی نتایجی مخرب به بار آورده است. فضای معماری نیز از این آفت در امان نیست. جملاتی کلی در رابطه با برخی از معماران، که بدون کسب معرفت دربارۀ آنها، نتایجی که از آنها بر می آید متفاوت و بسیار دور از منظور شارحِ اصلی آن است و بارگذاری های فکریِ متفاوتی بر آنها منظور می گردد که گاه به طور کامل موضوع سُست جلوه می کند. جملاتی همچون: “فرم از عملکرد پیروی می کند”، “خانه ماشینی ست برای زندگی”، “کمتر، بیشتر است.” ، “کمتر، کسل کننده است”، “بیشتر، بیشتر است”، “بله، بیشتر است” و … . ذهنی که هیچ ایده ای در رابطه با این مفاهیم نداشته باشد، با شنیدن این جملات، در رابطه با معمارانِ مطرح کنندۀ آنها و دیدن برخی از پروژه های آنها، طبق جهان بینی خود، به برداشت هایی شخصی می پردازد که چه بسا آن را به تمامیِ مباحثِ به نظر مشابه، بست دهد. اینجاست که مسیر کسب شناخت، پا به بیراهه می گذارد؛ باری، چیزی که در ذهن ته نشین شد، دشوار بتوان تغییرش داد. از این رو در این نوشتار جملۀ معروف “خانه ماشینی ست برای زندگیِ” لوکوربوزیه مورد نظر قرار گرفته شده است. همانطور که گفته شد، این نوشتار صرفاً برای ایجاد آشنایی بهتر با این موضوع می باشد و مخاطبِ هدفِ خود را دانشجویانی قرار داده که در این مسیر دغدغه مند هستند، چه بسا ممکن باشد به کارِ سایرین هم بیاید! برای شروع این مبحث، ابتدا باید به خودِ لوکوربوزیه پرداخت، راجع به شرایط زمان و بستری که او در آن مشغول به کار شد تأملی داشت و سپس به خانه ای که او به مثابه ماشینی برای زندگی می دانست و از آن تحت عنوان خانه- ماشین یاد می شود، پرداخت.